ÇEKİM MODLARI – PASM

22
19244

ÇEKİM MODLARI

Fotoğraf makinelerinde 4 farklı temel çekim modu bulunur. Bunlar P A S M (P Av Tv M) harfleri ile gösterilir ve  P Program (otomatik), A-Av Diyafram öncelikli, S-Tv Enstantane öncelikli ve M Manuel dir. Peki, bu modlar ne işe yarıyor ve nerelerde kullanılmalı?

Program Modu (P)

program-moduProgram modu aslında neredeyse tamamen otomatik bir moddur. Kamera diyafram ve enstantane değerlerini kendisi otomatik olarak belirler. Kullancı ise sadece iso değerini ve beyaz ayarını yapabilir. Bir çok amatör fotoğraf makinelerinde bulunan tam otomatik moddan farkı bu küçük ayarlamaları yapabilmektir.

Program modu fotoğrafa yeni başlayanların doğru pozlama yapabilmek için kullanabilecekleri bir mod olarak görülebilir. Ancak en kısa sürede bu kısıtlı moddan çıkıp diğerlerine geçmek gerekir.

Diyafram Öncelikli Mod (A – Av)

Diyafram öncelik mod kullanıldığında objektifin diyafram açıklık değerini kendimiz belirleyebiliriz. Belirlediğimiz değere göre perde hızını (enstantane) kamera kendisi otomatik olarak ayarlar. Sabit ve çok hızlı olmayan konular için idealdir. Diyafram öncelikli mod daha ziyade alan derinliğini kontrol etmek için kullanılır. Objektiflerin üzerinde yazan f/2.8, f3,5 – 5.6 gibi değerler objektifin izin verdiği en açık diyafram değerini gösterir. En açık değeri f/2.8 olan bir objektif genellikle f/22 – f/32 değerine kadar kısılabilir.

diyaframdegerleriYukarıdaki şekilde görüldüğü gibi diyafram değeri ne kadar küçük ise diyafram o kadar açıktır. Değer arttıkça açıklık da azalacaktır.

Diyafram öncelikli mod daha ziyade fotoğrafını çektiğimiz konunun önde ve arkada ne kadarlık kısmının net olacağını yani alan derinliğini belirlemek için tercih edilir. Diyafram açıklığı azaldıkça, yani diyafram değeri arttıkça alan derinliği de artar. Fotoğrafa yeni başlayanların sıklıkla sorduğu tipik bir soru vardır. “portre çektiğimde arka planı nasıl uçururum?” İşte bu sorunun cevabı en açık diyafram değerinde fotoğraf çekmektir.

alanderinligiYukarıdaki örnekte görüldüğü gibi f/16 diyafram değerinde daha geniş bir alan derinliği var ve öndeki akbaba netlenmesine rağmen arkasındaki ağaç ve kızıl şahin de oldukça belirgin. Ancak en açık diyafram değeri olan f/4 de ise alan derinliği çok kısa olduğu için sadece netlenen akbaba tamamen net ama arka plan ve ön kısım oldukça flu.

Enstantane Öncelikli Mod (S-Tv)

Enstantane öncelikli mod kullanıldığında enstantane (perde hızı) değeri manuel olarak belirlenebilir ve bu değere göre diyafram değerini makine otomatik olarak belirler. Genelde hareketli konuların çekiminde konuyu dondurmak veya tam tersi hareket hissi vermek için yavaş enstantane ile hareket netsizliği sağlamak için kullanılır. Aşağıdaki görsel enstantane ve hareket etkisini göstermektedir.

enstantaneSpor karşılaşmaları, uçan kuşların fotoğrafları ve az ışıklı ortamlarda hareket halindeki kişiler gibi konuları fotoğraflarken hareketi dondurmak için perde hızını yüksek tutmak gerekir. Bazen de özellikle farklı efektler oluşturmak için tam tersine yavaş perde hızı tercih edilerek harekete ve hıza vurgu yapılabilir.

1075
Hareketi dondurmak için 1/1250sn enstantane değeri kullanılmış.
_KUS808s3
Yine hızlı enstantane değeri ile hareket dondurulmuş.
1/8 gibi düşük bir enstantane değeri, hareket bulanıklığı etkisi ile daha dinamik bir fotoğraf sunuyor.

Pan tekniğinin etkili uygulanabilmesi için de nispeten yavaş enstantane değeri ile çekim yapmak ve konuyu kamera ile aynı hızda takip etmek gerekir. Böylece konu net iken arka kısımda hareket netsizliği elde edilmiş olur.

Pan tekniğine bir örnek 1/30sn

Manuel Mod (M)

Manuel modda hem diyafram hem de enstantane değerleri kullanıcı tarafından girilebilir. Bu modda pozlamayı dikkatle yapmak gerekir. Bir biri ile dengeli değerler kullanmak doğru pozlama için çok önemlidir. Aşağıdaki örnek tablo ne demek istediğimiz daha iyi göstermektedir.

Diyafram ve Enstantane Değişim Tablosu

Diyafram

2

2.8

4

5.6

8

11

16

22

Enstantane

1/1000

1/500

1/250

1/125

1/60

1/30

1/15

1/8

Manuel pozlama fotoğrafta özel bir ışık etkisi verilmek istendiği zaman çok işe yarar. İlerde anlatılacak olan low-key ve high-key gibi çekimlerde oldukça kullanışlıdır. Ayrıca sahillerde dalgaları bulutsu bir efekt ile çekmek ve gece yıldızları çizgisel olarak fotoğraflayabilmek için manuel pozlama gerekir.

Manuel mod sayesinde Bulb ayarı ile yaklaşık 110sn de elde edilen görüntü
Yaklaşık olarak 5 dakikalık bir pozlama ile elde edilen yıldız izleri

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere. Sağlıcakla kalın…

22 YORUMLAR

    • Bunu duyduğuma sevindim. Temel bilgileri özellikle siteme ekliyorum ki kapsamlı bir rehber ve arşiv oluşturayım. Takipçilerim bir konuyu merak edince sitemden ulaşabilsin… İlginiz için teşekkürler…

  1. Yeni başlayanlar için gerçekten çok yararlı bir yazı olmuş. Başlangıçta en çok sorulan sorulardır. Güzel açıklamalar için teşekkürler Ali Bey.

    • Mustafa hocam ilginiz ve bu güzel değerlendirmeniz için teşekkür ederim. Her gün bir çok kişiye ekipman tavsiyesi verip duruyorum ama arkasından alınan ekipmanlar ile baş başa kalıyorlar. Özellikle fotoğrafa yeni başlayan kişilerin daha hızlı yol alması adına bu temel bilgileri yazma fikri oluştu. Bu sayede hem kendim için bir arşiv ve kaynak hem de fotoğrafı sevenler için bir rehber oluşmuş olacak zamanla. Sizlerin olumlu değerlendirmeleri de bu bilgi paylaşımlarımla iyi ve doğru bir şeyler yaptığımı gösterdiği için çok değerli.

      Tekrar teşekkürler, selamlar…

  2. Güzel ve aydınlatıcı bilgiler için teşekkürler. Ben bir Nikon kullanıcısı olarak sormak istediğim soru ise kickboks, boks gibi müsabakalarda hangi mod ayarında fotoğraf çekmemiz en iyisi. S veya M modu mu? Işıklı havada dışarıda spor çekimi için bir zorluk yaşamıyorum ama kapalı salon alanında veya akşam oynanan futbol müsabakalarında zorluk çekiyorum.

    Çalışmalarınızda başarılar dilerim
    Belçika’dan selamlarımızı iletirim
    Halil

    • Merhaba Halil bey. Kapalı salonlardaki spor müsabakaları için en iyi mod bence S modu. Duruma göre auto iso da hız açısından avantajlı olacaktır. Esen kalın…

  3. Nikon D 90 kullanıyorum.Öncelikle benzerlerine göre çok net ve anlaşılır açıklamalarınız için çok teşekkür ederim.
    Manuel çekimde,uzun pozlama yaparken,diyaram açıklığı nasıl belirlenir?Özellikle BULB modunda.Bir de şelale çekiminde,uzun pozlama yaparken,odaklama ve ölçüm,suya mı,kayalara mı yapılmalı?

    • Sorunuza sondan başlayayım. Odaklama sudan değil kayalardan olmalı. Fotoğraflar daha net görünür. Bulb modu gibi seçenekler zaten manuel yani M modunda kullanılır. Bu nedenle ortama göre f/5.6 dan f/11 değerine kadar bir aralık seçip bulb modu kullanılabilir. esen kalın…

  4. Ali Bey, paylaştığınız değerli bilgiler için çok teşekkür ederim. Özellikle yeni başlayan arkadaşlar için çok faydalı bir site olmuş. Tecrübeli fotoğrafçıların dahi arada bir bilgilerini tazelemek için takip edeceklerine eminim. Selamlarımla…

    • Deneyerek zamanla istediğiniz sonuca ulaşabilirsiniz… Ancak daha hızlı öğrenmek için belki kurs bir seçenek olabilir…

  5. Hocam bilgiler için teşekkürler. Canon 70 d ile başladım. Enstantane diyafram falan çeke çeke öğrendim. Fakat yakın çekim makro yapamıyorum kamera odaklamıyor. Hangi modda çekecem. 70 d de makro işareti yok

  6. Merhaba,

    Bir seneye yakın 35mm filmli makineler ile sokak fotoğrafçılığı yapıyordum. Şimdi Nikon D3400 dijital bir makine alıp, bununla devam etme kararı aldım. Forum sitelerinde dolaşırken de sokak fotoğrafçılığı için (A) Diyafram Öncelikli Modun daha doğru olacağını söylüyorlar. Sizin tavsiyeniz ve A modunda ki ayarlamalar sokak için nasıl yapılmalıdır?

  7. Merhaba

    Yerde yatan kizimin her ay konsept fotoğrafını çekiyorum.evim çok güneş almıyor florasan ışık altında en uygun mod ve değer ne olmalı? A modu F4 1/100 değeri teknik olarak uygun görünüyor ama cekimde yeterli netlik olmuyor.

    • 1/100 ile elde net çekmek mümkün olmaz maalesef. iso değeri de önemli. Net ve temiz bir fotoğraf için f/4 ve 1/250sn değerine ulaşmanız lazım tabi ki maksimum 400 iso değerinde… Bunun için de yapay bir ışık kaynağına veya flaşa ihtiyacınız olacak…

  8. Merhaba Yaklaşık 1 ay önce 5D Mark IV aldım Çoklu pozlamaya geçis yapamıyorum.Butona basamıyorum daha dogrusu.Ne yapmam gerekir?

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here